Nosimy w sobie odwieczne pragnienie, by wzrastać, stawać się lepszym, lepiej rozumieć zależności, rozwijać się, zarabiać i zajmować coraz wyższe, złożone stanowiska. Aby zapewnić sobie możliwość trwałego odnoszenia sukcesów w swojej karierze konieczne jest, abyśmy rozumieli, akceptowali i skutecznie wypełniali swoje role zawodowe. Role te zmieniają się w miarę naszego osobistego rozwoju, i tak swoją zawodową podróż zaczynamy zazwyczaj od stanowisk wykonawczych, później stając się specjalistami, następnie menedżerami niższego szczebla, dochodząc do wysokich pozycji liderskich aż do C-Level, zarządzając nie tylko innymi ludźmi i organizacją, ale też sobą i swoją własną efektywnością.
Idealnie jest, jeśli ten rozwój przebiega naturalnie, płynnie, bez złamanych karier po drodze. Ale to rzadkość. Wcześniej czy później ponad połowa z nas dozna załamania kariery. Cześć z nas straci pracę, część zostanie pominięta przy awansie, niektórzy zostaną zdegradowani, a dla części z nas droga rozwoju zostanie bezpowrotnie zahamowana. Niewielu z nas wie, co zrobić i jak zmieniać swoje myślenie przechodząc pomiędzy tymi poziomami, aby zwiększyć swoje szanse na sukces zawodowy. A o tym, czy zrobisz karierę czy utkniesz w martwym punkcie, zadecyduje Twoja wiedza o tych trzech aspektach:
- Koncepcja roli
- Zdolności zarządcze
- Wewnętrzna gra zarządzania
Od nich zależy, czy odniesiesz zawodowy sukces czy poniesiesz porażkę. Ich zrozumienie jest istotne dla każdego, kto chce efektywnie rozwijać swoją karierę. Każdy z nich odpowiada za jedną trzecią Twojego osobistego spełnienia w roli zawodowej. Dlatego, aby zwiększyć do maksimum Twoje szanse na zawodową obfitość, powinieneś nimi zarządzać zgodnie z pozycją zajmowaną w hierarchii firmy. Czym one są, jak je rozumieć i jak nimi zarządzać, o tym przeczytasz w poniższym artykule.
Wyjaśnię Ci w nim wszystko czego potrzebujesz, by zwiększyć swoje szanse na rozwój zawodowy i efektywnie budować swoją karierę. Przybliżę Ci poszczególne poziomy struktury organizacyjnej, od poziomu podstawowego, przez specjalistyczny, operacyjny, strategiczny, aż do poziomu wizyjnego C-Level. Poznasz główne umiejętności towarzyszące tym poziomom, zrozumiesz role osób zajmujących poszczególne stanowiska, a przede wszystkim zrozumiesz jak nimi zarządzać. Wierzę, że z pomocą tego artykułu odkryjesz niemierzalne, subtelne powody, dla których w pewnym momencie Twojej zawodowej przeszłości ominął Cię awans, na który kiedyś liczyłeś, posiadając solidne doświadczenie i spełniając wszystkie kompetencje, określone jako „must have”. Albo też poznasz powód, dla którego przeszła Ci koło nosa oferta marzeń. Bo doświadczenie, umiejętności i kompetencje to jedno, ale subtelności dotyczące sposobu Twojego myślenia – to drugie.
Wcześniej czy później ponad połowa z nas dozna załamania kariery. Cześć z nas straci pracę, część zostanie pominięta przy awansie, niektórzy zostaną zdegradowani, a dla części z nas droga rozwoju zostanie bezpowrotnie zahamowana.
Zacznijmy od poziomów w strukturze organizacyjnej. W wielkim uproszczeniu jest ich pięć. Podstawę w tym schemacie stanowi poziom podstawowy (1 poziom wykonawczy) i przeważnie jest on miejscem w strukturze, od którego rozpoczynamy rozwój własnej kariery. W miarę zdobywania doświadczenia i realizacji naszego indywidualnego potencjału, zazwyczaj pniemy się w górę, stając się specjalistą w danej dziedzinie i tym samym przechodzimy na kolejny poziom organizacyjny (2 poziom specjalistyczny). Jeśli wyróżniamy się na tym poziomie, z czasem możemy zacząć pełnić pierwsze role zarządcze, początkowo kierując bieżącą działalnością firmy (3 poziom operacyjny), a z biegiem czasu zarządzać długofalowym, strategicznym rozwojem organizacji (4 poziom strategiczny). W ten sposób możemy osiągnąć wysoki poziom w strukturze firmy, a niektórzy z nas dojdą nawet na sam szczyt w piramidzie organizacyjnej – do poziomu wizyjnego C-Level (5 poziom wizyjny). Na każdym z tych poziomów czekają na Ciebie pułapki i w każdym momencie możesz trafić na sufit. Z doświadczenia wiem, że nie zawsze jest to sufit naszych możliwości lub skończony potencjał, a jedynie warunki panujące w organizacji lub też – uwaga! – nasze niezrozumienie roli, do której doszliśmy.

Bez względu na to, na którym poziomie jesteś obecnie i jaki poziom chcesz osiągnąć w przyszłości, musisz wiedzieć, co w danym poziomie liczy się najbardziej, by móc piąć się wyżej. Musisz zmierzyć się z koniecznością posiadania zarówno twardych, konkretnych umiejętności, jak i miękkich, niemierzalnych elementów, które zadecydują Twoim karierowym sukcesie lub porażce.
Tu wchodzą trzy wyżej wymienione aspekty:
- Koncepcja roli
- Zdolności zarządcze
- Wewnętrzna gra zarządzania
Koncepcja roli odnosi się do zrozumienia i akceptacji własnej pozycji w organizacji, w tym odpowiedzialności, oczekiwań i sposobu, w jaki indywidualna praca wpływa na większą całość. To także świadomość tego, jak rola powinna ewoluować wraz z rozwojem zawodowym i jakie kroki należy podjąć, aby tę ewolucję wspierać.
Na poziomie praktycznym oznacza to zrozumienie, czego od Ciebie oczekują w pracy na danym stanowisku, jakie masz obowiązki i jak Twoje działania wpływają na sukces Twojego zespołu oraz firmy. Dla rozwoju zawodowego wymaga to gotowości do uczenia się nowych umiejętności i adaptacji do zmieniających się wymagań, co jest kluczowe, gdy przechodzisz na wyższy poziom odpowiedzialności.
Zdolności zarządcze to umiejętności potrzebne do skutecznego zarządzania zasobami, projektami, ludźmi i procesami w organizacji. Obejmują one planowanie, organizowanie, kierowanie i kontrolowanie różnych aspektów pracy, a także umiejętność efektywnego delegowania zadań i motywowania zespołu. Tu znajduje się baza Twojej wiedzy, w tym szkolenia, które musisz przyswoić, aby osiągnąć wyższy poziom w strukturze.
W praktyce oznacza to bazę Twojej całej wiedzy zawodowej, w tym szkolenia, które musisz przyswoić, aby osiągnąć wyższy poziom w strukturze. Przesuwając się w górę przez poszczególne poziomy struktury, będziesz poznawał nowe umiejętności, które różnią się między poziomami.
Wewnętrzna gra zarządzania dotyczy osobistych umiejętności i postaw, które wpływają na Twoje codzienne funkcjonowanie w pracy i są fundamentem dla efektywnego liderowania. To obejmuje samoświadomość, zarządzanie emocjami, odporność psychiczną, motywację, a także zdolności do radzenia sobie ze stresem i niepewnością.
Osobiste zastosowanie to zdolność do zarządzania własnymi emocjami w trudnych sytuacjach, utrzymywanie pozytywnego nastawienia, a także rozwijanie osobistego podejścia do pracy, które wspiera zdrowie psychiczne i efektywność zawodową.
W kontekście kariery jest to również umiejętność adaptacji do zmian, uczenia się na błędach i nieustannego dążenia do samodoskonalenia, co jest kluczowe w dynamicznie zmieniającym się środowisku pracy.
Rozwijając te trzy aspekty, możesz na każdym poziomie lepiej zarządzać swoją karierą i przyczyniać się do sukcesów swojej organizacji, jednocześnie budując satysfakcjonujące i trwałe ścieżki zawodowe.
Przez kolejne cztery artykuły, które będą pojawiały się raz w miesiącu, będę omawiała kolejne przejścia. Zacznę od pierwszego, tj. od przejścia z poziomu wykonawczego na poziom specjalistyczny.
Przejście nr 1: z poziomu wykonawczego na specjalistyczny: Pracownik → Specjalista
Wchodząc na rynek pracy i podejmując swoje pierwsze odpowiedzialności zawodowe, zazwyczaj rozpoczynamy przygodę z karierą od stanowisk podstawowych i wykonawczych. Jeśli jednak strategicznie podejdziemy do tematu, to zbyt długo nie zagrzejemy miejsca na tym poziomie, a szefowie szybko przekonają się o naszej osobistej skuteczności i przeniosą nas o poziom wyżej, do roli specjalisty. Żeby jednak tak się stało, potrzebujemy pokierować tym procesem i wspomóc decyzje szefów, by nie zwlekali o powierzeniu nam roli o szerszym zakresie działania. Przejście z poziomu wykonawczego na specjalistyczny to znaczący krok w karierze, który otwiera drzwi do głębszego zrozumienia danej dziedziny i może prowadzić do większych możliwości zawodowych.
Dane liczby i fakty są jednak nieubłagane i to, co dla jednych jest bułką z masłem, dla innych staje się szklanym sufitem nie do przeskoczenia. Nie wszyscy są w stanie zrealizować ten krok. Zdecydowana większość z nas pozostanie na tym poziomie od początku budowania własnej kariery, aż po jej kres. Nigdy nie awansuje i nigdy nie wyjdzie z poziomu wykonawczego. Co może zahamować Twój rozwój na etapie wykonawczym?
- Brak inicjatywy i zaangażowania
Na poziomie wykonawczym, rutynowe zadania i codzienna praca mogą sprawić, że staniesz się mniej aktywny w poszukiwaniu nowych możliwości do rozwoju. Brak inicjatywy w podejmowaniu dodatkowych projektów, nauki nowych umiejętności lub proaktywnego szukania feedbacku może sprawić, że zostaniesz oceniony jako ktoś, kto nie dąży do rozwoju i awansu.
- Ograniczone umiejętności miękkie
Umiejętności miękkie takie jak komunikacja, efektywność osobista, zarządzanie czasem, pracy zespołowa, rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji są niezbędne do awansu na wyższe stanowisko. Jeśli nie rozwijasz tych kompetencji, możesz napotkać trudności w zdobyciu uznania jako potencjalny kandydat do ról wymagających większej odpowiedzialności.
- Brak widoczności w organizacji
Bycie „niewidzialnym” dla wyższego kierownictwa lub nieangażowanie się w działania wykraczające poza podstawowe obowiązki może skutkować brakiem rozpoznawalności w oczach osób decydujących o awansach. Twoja nadmierna skromność i brak widoczności powoduje, że możesz zostać pominięty przy rozważaniach o promocjach, nawet jeśli wykonujesz swoją pracę dobrze.
- Ograniczona adaptacja do zmian
W dynamicznie zmieniającym się środowisku pracy, zdolność do adaptacji i elastyczności w podejściu do nowych technologii, procedur czy zmian w strukturze firmy jest kluczowa. Opór wobec zmian może być dla Ciebie poważnym ograniczeniem, uniemożliwiając Twój rozwój i przejście na wyższe stanowisko.
- Brak wsparcia ze strony kierownictwa
Mentoring i wsparcie ze strony bezpośrednich przełożonych często są decydujące w procesie awansu. Jeśli nie masz wsparcia lub nie jesteś odpowiednio doceniony przez swoich szefów, możesz mieć trudności z przełamaniem barier stojących na drodze do awansu.
KONCEPCJA ROLI
- Zrozumienie oczekiwań:
Aby skutecznie przejść na poziom specjalistyczny, konieczne jest zrozumienie, jak zmienia się rola w kontekście odpowiedzialności i oczekiwań. Na poziomie wykonawczym praca może koncentrować się na zadaniach powtarzalnych, rutynowych i operacyjnych, podczas gdy poziom specjalistyczny wymaga głębszej wiedzy i umiejętności w konkretnym obszarze. Ważne jest, aby zdobyć głębszą wiedzę na temat procesów, narzędzi, technologii, metodologii czy regulacji specyficznych dla Twojej specjalności. Możesz to osiągnąć poprzez udział w warsztatach, kursach i szkoleń, ale też poprzez samo doświadczanie bardziej złożonych sytuacji, które pojawiają się w codziennym życiu. Podnoś więc rękę wysoko i zgłaszaj się do nowych inicjatyw i projektów, gdy takie pojawią się na Twojej zawodowej drodze.
- Adaptacja do roli eksperta:
Przygotowanie do bycia postrzeganym jako ekspert wymaga nie tylko zgłębienia wiedzy, ale również umiejętności jej zastosowania w praktyce. To także oznacza gotowość do dzielenia się wiedzą z innymi i wsparcia mniej doświadczonych kolegów. Choć na tym poziomie nie zarządzasz innymi ludźmi, to możesz im przewodzić z tylnego fotela. Rozwijaj więc swój leadership nie posiadając formalnej władzy nad innymi ludźmi. Próbuj przekonać ich do swojej racji i wpływać na nich pozytywnie. Reaguj na przekraczane granice, a biznes traktuj jak swoją własną firmę.
- Budowanie autorytetu:
Kluczowe jest nie tylko posiadanie głębokiej wiedzy, ale również umiejętność przekonującego jej prezentowania i obrony swoich punktów widzenia w dyskusjach zawodowych. Regularne demonstracje kompetencji, na przykład przez prezentacje wyników pracy, uczestnictwo w projektach przynoszących wymierne korzyści dla firmy, czy aktywna rola w spotkaniach zespołowych, mogą zwiększyć widoczność i reputację w firmie.
Konflikt z przełożonym to temat, który może skutecznie pogrzebać Twoje marzenia o robieniu czegoś bardziej ambitnego. Wprawdzie konflikty są nieuchronne, ale sposób ich rozwiązania może wzmocnić Twoją pozycję. Zamiast ich unikać, ucz się efektywnie je rozwiązywać, zachowując profesjonalizm i szacunek dla wszystkich stron. O Twojej karierze na tym poziomie nie będzie decydował wyjątkowy wirtuoz zarządzania, a częściej typowy „Janusz”, dla którego „lubię – nie lubię” są nadrzędnymi wartościami osobistymi. Nie walcz ze swoim szefem, bo najczęściej ta walka zakończy się Twoją porażką.
ZDOLNOŚCI ZARZĄDCZE
- Efektywność osobista:
Na poziomie specjalistycznym, zarządzanie czasem i priorytetami staje się jeszcze bardziej istotne. Musisz nauczyć się skutecznie planować i realizować zadania, a przede wszystkim wywiązywać się z danych obietnic, jeśli chcesz osiągnąć ten poziom w strukturze. Pracując na podstawowym stanowisku masz bezpośredni wpływ na wyniki, a to, jakie efekty pracy osiągasz, wypływa wprost z Twojej osobistej efektywności. Wkładaj więc w swoje działania wysiłek, aby Twoje zaangażowanie wyróżniało się na tle innych. Rób to, co do Ciebie należy i zawsze dawaj z siebie coś więcej.
- Rozwijanie umiejętności analitycznych:
Zdolność do analizowania dużych ilości informacji, wyławiania z nich istotnych danych i formułowania na ich podstawie wniosków jest kluczowa. Nawet jeśli Twoja praca jest bezpośrednio związana z liczbami, to umiejętności te możesz demonstrować w analizie sytuacji. Obserwuj to wszystko, co dzieje się wokół Ciebie, łącz kropki w całość i dziel się trafnymi wnioskami ze swoim przełożonym. Umiejętnościami analitycznymi wyróżniają się te osoby, które proponują usprawnienia swojej pracy. Spróbuj więc znaleźć prostsze rozwiązanie problemów i wyzwań, jakie spotykasz w swojej codziennej pracy i mów o nim głośno, ale bez zadęcia.
- Komunikacja profesjonalna:
Umiejętność skutecznego komunikowania się, zarówno pisemnego jak i ustnego, jest podstawą bez względu na to, jaki poziom w organizacji zajmujesz. W pracy bezpośrednio związanej z klientem (czy to zewnętrznym, czy wewnętrznym), często musisz wyjaśniać złożone kwestie w sposób zrozumiały dla osób nie będących ekspertami, negocjować warunki z dostawcami lub klientami oraz prezentować wyniki swojej pracy kierownictwu. Skuteczna komunikacja, bez ocen i bezpodstawnej krytyki, jest fundamentem do tego, aby osiągać więcej. Zanim więc sformułujesz jakąś myśl, poprzedź ją dogłębną obserwacją z każdej strony, a następnie wyraź swoją opinię (nie ocenę). Mówiąc w skrócie – przede wszystkim najpierw słuchaj, później mów.
WEWNĘTYRZNA GRA ZARZĄDZANIA
- Rozwój osobisty:
Przejście na poziom specjalistyczny często wymaga dodatkowego rozwoju osobistego. Warto zainwestować w rozwój swojej świadomości emocjonalnej, zdolności adaptacyjnych oraz umiejętności uczenia się, które są kluczowe przy rozwiązywaniu bardziej złożonych problemów. Szeroko pojęta ciekawość jest tym, co popchnie Cię głębiej w wybranym przez Ciebie kierunku. Nie podążaj więc za nowinkami, a jedynie kieruj się własnym wewnętrznym kompasem. Pozwól się prowadzić swojej wrodzonej mądrości – intuicji i zgłębiaj te obszary, które z jakiegoś powodu zwróciły na siebie Twoją uwagę.
- Zarządzanie stresem:
Poziom specjalistyczny może wiązać się z większą presją i oczekiwaniami, dlatego ważne jest, abyś nauczył się technik radzenia sobie ze stresem. Wiem, że nie jest to łatwe zadanie, ale możliwe. Jeśli próbowałeś już wszystkiego, a wciąż przejmujesz się drobiazgami, to skorzystaj z TEGO ROZWIĄZANIA. Zbadaj swoją odporność psychiczną, a wyniki dadzą kierunek dalszej pracy.
- Podejmowanie decyzji:
Rozwijanie umiejętności podejmowania decyzji, zwłaszcza w sytuacjach niepewnych lub pod presją, jest istotne na każdym etapie kariery, również w przejściu między poziomami wykonawczym a specjalistycznym. Warto nauczyć się korzystać z różnych narzędzi wspomagających decyzje, takich jak analiza SWOT, analiza ryzyka, czy techniki scenariuszowe. Dostęp do konkretnych narzędzi pozwoli Ci na zminimalizowanie ryzyka podjęcia błędnej decyzji.
- Przejęcie inicjatywy:
Jeśli chcesz z pozycji pracownika podstawowego awansować na wyższe stanowisko, musisz przejąć inicjatywę w tym zakresie. Skromność i czekanie, aż wyniki same za Ciebie przemówią nie są tu najlepszą strategią. Podkreślaj swoją wartość i dokonania, jednak rób to z wyczuciem. Łatwo bowiem o przegięcie w drugą stronę i przypięcie Ci łatki narcyza z wysokim i nieposkromionym ego.
__________
Statystyki pokazują, że wielu z nas nigdy nie opuści poziomu wykonawczego, na którym rozpoczynaliśmy swoją karierę. Mimo ambitnych planów, solidnych kwalifikacji i potencjału do osiągania więcej, staniemy przed szklanym sufitem, który wydaje się nie do przebicia. Jednak to, co dla jednych jest barierą nie do pokonania, dla innych — dzięki odpowiedniemu wsparciu i narzędziom — staje się tylko kolejnym stopniem na ścieżce do zawodowego spełnienia. Rozumiem, jak łatwo można utknąć na jednym poziomie zawodowym, czując się zdemotywowanym i niewidzialnym w swojej organizacji. Moje podejście to nie tylko nauka teorii – to przede wszystkim praktyczne strategie dostosowane do Twojej unikalnej sytuacji zawodowej i aspiracji.
Jeśli jesteś gotowy, aby przejąć kontrolę nad swoją karierą i przekształcić aspiracje w rzeczywistość, zapraszam do kontaktu. Sprawdź, jak możesz skorzystać na moim doświadczeniu w poprowadzeniu Ciebie przez zawiłości kariery zawodowej, od pierwszego poziomu aż do szczytów zarządzania C-Level. Każdy krok może być krokiem w górę. Już teraz możesz się zapisać na warsztat dedykowany przejściu z poziomu wykonawczego na poziom specjalistyczny (napisz do mnie: rzadkowolska.joanna@gmail.com) lub skorzystać z bezpłatnej konsultacji kariery.
Przez cztery następne artykuły, które będą pojawiały się raz w miesiącu, będę omawiała kolejne przejścia. Powyższy artykuł odnosi się do pierwszego z nich, tj. od przejścia z poziomu wykonawczego na poziom specjalistyczny. Już w maju omówię kolejne przejście z poziomu specjalistycznego na menedżerski, do przeczytania którego Cię zachęcam. Kolejne przejście (z poziomu menedżerskiego na strategiczny) omówię w kolejnym artykule, a ostatnie przejście (z poziomu strategicznego na wizyjny) – jeszcze w kolejnym. Jeśli interesuje Cię ten temat, zaobserwuj mój profil, by być na bieżąco z najnowszymi publikacjami.
_________
Zainteresowany tematem? Obserwuj Job Hunters. Znajdziesz tam bezpłatne i płatne materiały o tematyce związanej z poszukiwaniem pracy i budowaniem kariery.
#kariera #zmianapracy #doradztwozawodowe #coachingkariery #awans #rozwójzawodowy
0 komentarzy